Dynamische Interpersoonlijke Therapie (DIT)

DIT staat voor Dynamisch Interpersoonlijke Therapie. Het is een psychodynamisch behandelmodel, dat oorspronkelijk ontwikkeld werd voor depressieve en angstklachten, maar dat ondertussen een breder toepassingsgebied kent.

DIT is een goed behandelmodel wanneer psychische klachten gerelateerd zijn aan problemen in het contact met anderen. Deze interpersoonlijke problemen ontregelen het stress-systeem waardoor het evenwichtig denken over zichzelf en over anderen (ook wel mentaliseren genoemd) verder wordt belemmerd. Het gevolg is een vicieuze cirkel met een verdere ondermijning van enerzijds het zelfvertrouwen en anderzijds het onderhouden van een goede relatie met anderen.
DIT baseert zich op de gehechtheidstheorie, het object-relationele model en de theorie over mentaliseren. De DIT bevat de werkzame ingrediënten van eerder genoemde theorieën en de hierop gebaseerde psychodynamische therapieën (Lemma, Target, & Fonagy, 2011). De auteurs hebben op basis van bestaande protocollen voor psychodynamische psychotherapie een inventarisatie gemaakt van competenties en werkzame factoren. Dit hebben ze geïntegreerd in DIT. Het is dus een integratief psychodynamisch model, ontwikkeld op basis van werkzame factoren van werkzame psychodynamische behandelingen.

DIT is een intensief behandelprogramma dat zich richt op Cluster C persoonlijkheidsproblematiek en persoonlijkheidsproblematiek Niet Anderszins Omschreven (NAO). Mensen met deze persoonlijkheidsproblemen zijn vaak angstig, gespannen en hebben een grote behoefte aan controle.

Zie je jezelf als iemand die behoefte heeft aan sociaal contact maar dit uit de weg gaat uit angst om afgewezen te worden? Heb je een laag gevoel van eigenwaarde waardoor je geruststelling van anderen nodig hebt? Ben je ontzettend perfectionistisch? Ervaar je algemeen belemmerende patronen, gevoelens en gedachten en heb je problemen met het dagelijks functioneren? Dan is DIT wellicht iets voor jou!

Belangrijk is dat je geïnteresseerd bent in jezelf, in hoe je je precies gedraagt. En in hoe je denkt en voelt in relatie tot jezelf en anderen. Als je een DIT behandeling volgt, dan wordt er door de behandelaar actief met je samengewerkt zodat vaak ook moeilijke of pijnlijke thema’s en gevoelens aan bod kunnen komen. Om dit te kunnen verdragen moet je over voldoende draagkracht beschikken en bij voorkeur een minimaal steunende sociale omgeving hebben waarbinnen je actief kan oefenen om nieuwe ervaringen op te doen.

Een doelstelling van DIT is het vermogen tot mentaliseren, ook onder stressvolle omstandigheden, te versterken. Tevens worden in de therapie mogelijke verbanden onderzocht tussen de klachten en de relatiepatronen met anderen. Samen met de therapeut probeer je zicht te krijgen op de automatische belevingen die je gedurende je leven ontwikkeld hebt ten aanzien van anderen. Deze zijn medebepalend voor inadequate relatiepatronen en teleurstellende ervaringen.

Beter mentaliseren, ook onder stressvolle omstandigheden en het bijstellen van niet meer passende en automatische belevingen over anderen, zijn belangrijke doelstellingen van de therapie. Hierdoor wordt het mogelijk om sneller dan voorheen teleurstellende ervaringen te corrigeren, wat helpt om toekomstige moeilijkheden te voorkomen.

Na een geslaagde DIT-behandeling heb je zicht gekregen op voorheen nog onbewuste gevoelens en motieven die een rol spelen op je problemen en op jezelf in relatie met anderen. Je bent beter in staat om te mentaliseren en na te denken over gevoelens en gedrag van jezelf en anderen, zodat relationele verhoudingen minder verstoord worden. Je gaat de functie van je klachten binnen dit patroon beter begrijpen en in staat zijn om nieuwe, meer constructieve ervaringen op te doen in relatie tot jezelf en anderen.

Voorafgaand aan de behandeling wordt een training in mentaliseren gegeven. Dit begrip wordt uitgelegd, evenals de samenhang tussen gehechtheid en mentaliseren. De training kent veel ervaringsgerichte oefeningen, huiswerk en duurt 8 x.

De behandeling kent zoals veel andere behandelingen drie fasen met eigen strategieën en doelen.
De eerste fase is de diagnostische of verbintenisfase. Binnen de intake is al een inschatting gemaakt van de problemen waar men zich mee heeft aangemeld.
De behandeling met DIT is een groepsbehandeling.

In de eerste fase staat het verder motiveren en het wennen aan de groep en de therapeuten centraal. Begonnen wordt er met het maken van een mindmap. Een zitting waarbinnen één cliënt centraal staat. In die zitting worden de aanmeldingsklachten als uitgangspunt genomen. Samen met groep en therapeut wordt er onderzocht welke belangrijke invloeden er in iemands leven hebben plaatsgevonden die hebben bij gedragen tot het beeld dat iemand van zichzelf in relatie tot anderen heeft, bijvoorbeeld: Ik ben er altijd voor anderen en het beeld wat er is gevormd over “de ander” bijvoorbeeld: niemand geeft echt om mij of niemand ziet mij staan. We gaan daarbij op zoek naar de gevoelens die beide verbindt bijvoorbeeld verdriet, wanhoop en angst. Ook zoeken we naar de functie van deze kernopvattingen en de gevoelens die daarbij horen. Dat noemen wij de afweerfunctie, bijvoorbeeld: omdat iemand bang is voor eigen gevoelens van agressie en frustratie presenteert men zich als zorgend en onderdanig. Dit alles moet gaan leiden tot de formulering van de IPAF, (de interpersoonlijke affectieve focus). De IPAF wordt dan de oorsprong van de problemen waarmee men zich heeft aangemeld en de focus van de behandeling. Binnen alle activiteiten binnen de behandeling staat de IPAF centraal in de zin dat dit de focus is van de behandeling. De IPAF wordt weergegeven op een flap en die wordt elke sessie zichtbaar opgehangen.

In de middenfase van de behandeling zullen de sessies om de week plaatsvinden. In deze sessies worden eventuele moeilijkheden om tot verandering te komen onderzocht in een zogenaamde kosten/baten analyse. Interacties met belangrijke anderen zowel binnen als buiten de groep worden onderzocht, waarbij een onderzoekende houding naar de mind, het mentaliseren, het fundament is. Mooi is, dat veronderstellingen en interpretaties over interacties binnen de groep gecheckt kunnen worden. Steeds blijft de affectieve focus zichtbaar en aanwezig.

In de eindfase ligt de nadruk op het oogsten van de successen die behaald zijn en het naderend afscheid. In deze fase wordt de ‘goodbye letter’ geschreven door de therapeut en aangevuld door de cliënt. Er wordt afscheid genomen van de groep en ook besproken wat dit oproept.

DIT wordt binnen Vitaal GGZ in een groepsvorm aangeboden. De meerwaarde van deze behandeling in een groep is dat er gezamenlijk geoefend kan worden maar ook dat je van elkaars ervaringen kunt leren. Bovendien is het vaak heel helpend om te kunnen ervaren dat je niet de enige bent die zo’n last heeft van psychische klachten.

Praktische zaken met betrekking tot de DIT